Bölge İdare Mahkemeleri

Bölge idare mahkemeleri (BİM); vergi ve idare mahkemesinin vermiş olduğu netice karara ( bölge idare mahkemesi kararları) karşı istinaf kanun yolu başvurularını tetkik ederek anlaşmazlık hakkında karar veren ikinci derece mahkemelerdendir. Bölge idare mahkemeleri, idari yargıda görevli üst derece mahkemesidir Bu yüzden, bölge yönetim mahkemesine “istinaf mahkemesi” tanımı da kullanılmaktadır.

Bölge idare mahkemesinin asıl yetkisi istinaf incelemelerini karara bağlamak olsa da, 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemelerinin kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun ve diğer kanunlarla tespit edilen farklı mesuliyetleri de vardır. BİM’ların ( Bölge İdare Mahkemeleri) yargı çevresinin belirlenmesi yada değiştirilmesi diğer mahkemelerde olduğu gibi Hakimler ve Savcılar Kurulunca karara bağlanır.

İstinaf ve temyiz itirazları da dahil olmak üzere idari davaları yürütme yetkisi aşağıdaki mahkemelerce kullanılır:

*İdare mahkemesi

*Vergi mahkemesi

*Bölge idare mahkemesi

*Danıştay

Bölge İdare Mahkemesinin Görevleri nelerdir?

BİM’ların görev ve yetkileri aşağıdaki gibidir:

1-İstinaf başvurularını görüşerek karar vermek,

2-Yargı çevresindeki idare ve vergi mahkemeleri içinde çıkan yetki uyuşmazlıklarını görüşerek uyuşmazlıklar hakkında karar vermek,

3-Diğer kanunlarla verilen görevleri yerine getirmek.

Bölge İdare Mahkemelerinin (BİM) Yargılama Usulü Ne Şekilde İşler?

Bölge idare mahkemeleri  yazılı yargılama usulünce yargılama yapar. İdare Mahkemelerinde yargılama yine evraklar üzerinden yapılır. Bölge İdare mahkemesi ( BİM), dava açıldıktan sonra davayla ilgili ihtiyaç duyduğu bilgi ve belgeyi dosyada bulunan kişilerin talebi olmasa bile kendiliğinden her türlü taraf veya kurumdan isteyebilir.

Bölge idare mahkemesinde yani BİM’lerde yargı işlemleri evrak üzerinden yapıldığından tanık veya sair kişi dinlenme gibi bir usul yoktur. Ancak, tüm data ve belgeler toplandıktan sonra bulgu ve bilirkişi incelemesi yapılabilir.

BİM (Bölge idare mahkemesi), dosyadaki tüm eksiklikler tamamlandıktan sonra üç kişilik kurul halinde nihai kararını verir.

Bölge İdare Mahkemesine (BİM’e) İstinaf Başvurusu ve BİM istinaf inceleme işlemleri nasıl Yapılır?

Bölge idare mahkemelerine istinaf mürcaatı ve istinaf incelemesi hakkında usul kuralları şu şekildedir:

İdare ve vergi mahkemesi kararına karşı, sair kanunlarda değişik bir kanun yolu öngörülmüşse bile , ilk derece mahkemesinin bulunduğu yargı çevresindeki BİM’e (bölge idare mahkemesine), kararın kişiye tebliğ edildiği tarihten itibaren 30 gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir. Ancak, mevzusu 5000 TL’yi geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı oluşturulan iptal davaları hakkında idare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararlar kesin olup, bunlara karşı istinaf yoluna başvurulamaz.

İstinaf usulleri, temyiz usulleri gibi yürütülür. İstinaf mahkemeleri müracaatlarında, dilekçelerdeki taleplere bağlı kalınmaksızın dosyalar bölge idare mahkemesine gönderilir.

Bölge idare mahkemeleri, yaptıkları incelemeler nihayetinde ilk derece mahkemelerinin verdiği kararları mevzuata uygun bulması durumunda istinaf başvurularının esastan reddine karar verirler. Karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise lüzumlu düzeltmeyi yaparak aynı kararı verir.

Bölge yönetim mahkemesi, ilk derece mahkemesi sonucunu hukuka uygun bulmadığı takdirde istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verir. Bu hâlde bölge idare mahkemesi işin esası hakkında tekrar bir karar verir. İnceleme esnasında ihtiyaç duyulması hâlinde kararı veren mahkeme yada başka bir yer yönetim yahut vergi mahkemesi istinabe olunabilir. İstinabe olunan mahkeme lüzumlu işlemleri öncelikle ve ivedilikle yerine getirir.

Bölge idare mahkemesi, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunu haklı bulduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş veya yasaklanmış başat tarafından bakılmış olması hâllerinde, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi sonucunın kaldırılmasına karar vererek dosyayı ilgili mahkemeye gönderir. Bölge yönetim mahkemesinin bu fıkra uyarınca verilen kararları kesindir.

Bölge idare mahkemelerinin temyiz yolu açık olmayan kararları kesindir. Bu kararlar, dava dosyası ile birlikte kararı veren asıl mahkemesine gönderilir ve bu mahkemeler yazı işleri müdürünce 7 gün içinde tebliğe çıkarılır.

İvedi yargılama usulüne tabi davalarda istinaf kanun yolu başvurusu yapılamaz.

Bölge Adliye Mahkemesi yani BAM Kararlarına Karşı Temyiz Başvurusu Prosedürü :

İstinaf kanun yoluna başvurusu akabinde, BİM’in bazı kararları aleyhine temyiz’e başvurulabilir. Danıştay dairelerinin nihai nitelikteki kararları ile BİM’lerin alttaki davalar konusunda verdikleri kararlar, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde Danıştay’a temyiz mürcaatı yapılabilir

1-Düzenleyici işlemlere karşı açılan iptal davaları,

2-Konusu yüzbinlirayı aşan tam yargı davaları ve yönetimsel işlemler hakkında oluşturulan davalar,

3-Belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davaları,

4-Belli bir ticari faaliyetin icrasını sınırsız yada 30 ve üzeri gün engelleyen işlemlere karşı açılan iptal davaları,

5-Müşterek kararnameyle meydana getirilen belirleme, naklen tayin ve görevden alma işlemleri ile daire başkanı ve daha üst düzey kamu görevlilerinin atama, naklen atama ve görevden alma işlemleri hakkında açılan iptal davaları,

6-İmar planları, parselasyon işlemlerinden meydana gelen davalar,

7-Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonu ve Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunca itiraz üzerine verilen kararlar ile ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanununun uygulanmasından doğan davalar,

8-Maden, taşocakları, orman, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sular ile ilgili mevzuatın uygulanmasına ilişkin işlemlere karşı açılan davalar,

9-Ülke çapında uygulanan öğrenim ya da bir meslek yada sanatın icrası veyahut kamu hizmetine giriş amacıyla meydana getirilen sınavlar hakkında oluşturulan davalar,

10-Liman, kruvaziyer limanı, yat limanı, marina, iskele, rıhtım, sıvıyakıt ve sıvılaştırılmış petrol gazı boru hattı şeklinde kıyı tesislerine işletme izni verilmesine ilişkin mevzuatın uygulanmasından doğan davalar,

11-3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde yapmış oldurılması Hakkında Kanunun uygulanmasından ve 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanunun uygulanmasından doğmuş davalar,

12-3218 sayılı özgür Bölgeler Kanununun uygulanmasından doğan davalar,

13-5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun uygulanmasından dünyaya gelen davalar.

14-Düzenleyici ve denetleyici kurullar tarafınca görevli oldukları piyasa yada sektörle ilgili olarak alınan kararlara karşı oluşturulan davalar.

15-Bölge İdare Mahkemesinde Yürütmenin Durdurulması Kararı

İdari işlemler hakkındaki iptal davalarının en önemli maddesi tedbir kararı olan yürütmenin durdurulması kararıdır. Yürütmenin durdurulması kararı, aleyhine iptal davası açılan işlemin yönetim tarafından davanın neticelenmasi beklenmeden uygulanması halinde kişilerin zarara uğramasını engellemek amacıyla verilen geçici nitelikte bir karardır.

Yürütmenin durdurulması kararının şartları: (yürütmeyi durdurma)

BAM’ın yürütmeyi durdurma kararı : Yürütmenin durdurulması kararı verilebilmesi için kanunun aradığı şu iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekir:

A) İdari işlemin uygulanması halinde mağdur açısından telafisi güç veya telafisi mümkün olmayan bir zararların ortaya çıkması,

B)idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması.

BİM’e istinaf başvurusu yapılması kendiliğinden işlemin yürütülmesini durdurmaz. Yürütmenin durdurulması davacı tarafından dilekçe ile ayrıca talep edilmelidir. Yürütmenin durdurulması kararı verilen dava dosyaları diğerlerine nazaran öncelikle incelenir ve karara bağlanır.

Bu durumların oluşması durumunda hakkında dava açılan idarenin savunması alındıktan sonra, ilgili mahkeme tarafından gerekçesi gösterilerek yürütmenin durdurulmasına karar verebilir.

Uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerin uygulanması, savunma alındıktan sonrasında yine karar verilmek üzere, idarenin bu konudaki savunması alınmaksızın da durdurulabilir. Sadece, kamu görevlileri hakkında ki atama, naklen tayin, vazife ve unvan değişikliği, geçici veya devamlı görevlendirmelere ilişkin idari işlemler, uygulanmakla tesiri tükenecek olan yönetimsel işlemlerden sayılmamıştır. Yürütmenin durdurulması kararlarında yönetimsel işlemin hangi gerekçelerle mevzuata aykırı olduğu ve ilgili işlemin uygulanması halinde doğacak telafisi güç veya imkânsız zararların neler olduğunun belirtilmesi gerekir. Yalnız ilgili kanun hükmünün iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurulmuş olduğu nedeni öne sürülerek yürütmenin durdurulması kararı verilemez

Yürütmenin Durdurulması ya da yürütmenin durdurulmasının reddi kararına karşı İtiraz:

Yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verilen BİM kararlarına karşı en yakın BİM’e, idare ve vergi mahkemeleri ile tek hakim tarafından verilen kararlara karşı BİM’e, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere itiraz edilebilir. İtiraz edilen merciler dosyanın kendisine geldiği tarihten itibaren 7 gün içinde karar vermek zorundadır. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir. Ayrıca aynı sebeplere dayanılarak ikinci defa yürütmenin durdurulması isteminde bulunulamaz

Bölge İdare Mahkemesinin görev ve Yetki Kararı Danıştayı Bağlamaz

Bölge idare mahkemesi dosya sorgulama: (idare mahkemesi dava sorgulama)

Bölge idare mahkemeleri dosya sorgulama işlemlerine, adli yargı dosya sorgulama işlemleri gibi bakılabilir. Vatandas.uyap.gov.tr adresinden e devlet şifrenizle girerek mahkeme bölümünden ilgili mahkemenizi seçtiğinizde dosya içeriğine ulaşabilirsiniz. Aynı usül idare mahkemesi dosya sorgulama ve vergi mahkemesi dosya sorgulama, veya vergi mahkemesi kararları sorgulama ve yine veya bölge idare mahkemesi kararları sorgulama işlemlerinde de geçerlidir.Vergi mahkemesi kararları da vatandas.uyap adresinden sorgulanabilir. (bölge idare mahkemesi dava sorgulama)

İdare mahkemeleri kararlarına itiraz:

İdare mahkemeleri kararlarına belirtilen süre içerisinde bölge idare mahkemesine itiraz edilebilir. Ayrıca gerekçeli karar yazımızı BURADAN inceleyebilirsiniz.

Daha fazlası için sitemizi inceleyebilir, sorularınız varsa forum bölümümüze ilgili herhangi bir bölüme sorabilirsiniz.